Vakantie? Niks daarvan, om 5u stond de wekker. Deze grensovergang naar Rusland is berucht wegens de grote drukte, ingewikkelde bureaucratie en de hachelijke procedures voor Westerlingen, dus om 6u ’s ochtends stond ik voor de poort. Slim hé?

Het liep uit op een faliekante mislukking. Blijkbaar was er de avond daarvoor een stuk gletsjer naar beneden gekomen en was de grensovergang de afgelopen twaalf uur gesloten geweest. Voor de eerste brug stond een mega rij van auto’s en vrachtwagens vol met bestuurders die hier de nacht hadden doorgebracht. Ik was naar voren gereden en had van de politie te horen gekregen dat de grens over twee uur waarschijnlijk weer open zou gaan. Yeah, right. Ik voorzag een lange wacht en besloot mezelf nuttig te maken door koffie te zetten voor de ontwakende bestuurders.

Nog geen halfuur later gooide de politie ineens alles weer open. Dat had ik niet verwacht en ik stond nog midden op de weg met m’n koffiezooi. Ik probeerde snel alles in te pakken, maar voordat de boel was afgekoeld en weer terug in de tassen zat stond ik weer achteraan in de rij. Verder weinig aan te doen. De Georgische zijde ging relatief soepel, maar na een uur in niemandsland te hebben gestaan (wat gebeurt er als hier iemand wordt vermoord?) begon het feest aan de Russische zijde.

De eerste van de zevenhonderd paspoort- en kentekenbewijschecks ging soepel, mede dankzij de zelfgeschreven vertalingen die ik had uitgeprint. Toen duidelijk werd dat ik Nederlands was moesten er een aantal belletjes worden gepleegd en werd ik geflankeerd door drie Russische soldaten. Ze waren vriendelijk en ééntje, die wat Engels kon, had de leiding en instrueerde me om al m’n tassen open te maken. Zonder al te kritisch te kijken werd het in orde bevonden en mocht ik mee een speciaal gebouwtje in. Daar werd mijn biometrische data afgenomen en kreeg ik een ondervraging over mijn mening over Rusland (“ik hoor dat de Russen fantastisch zijn!”) en mijn mening over de Speciale Militaire Operatie (“welke operatie?”).

De volgende stap was het afgeven van mijn telefoon. Ik moet zeggen, dat vond ik eigenlijk het vervelendste deel. Dat ze hem doorzoeken zit ik niet zo mee, maar het zit me niet lekker dat je niet weet wat ze er mee doen. Ze nemen hem namelijk mee een apart kamertje in en je bent hem een halfuur kwijt. Ze doen in ieder geval wat met je Bluetooth, want nadien herkende mijn telefoon het muzieksysteem in m’n helm niet meer.

Ondertussen kreeg ik, geen grap, een korte overhoring van mijn basis Russische woordenschat. Ze vroegen zowaar precies de woorden die ik wist van mijn 221 dagen Duolingo: vriend, broer, zus, dat werk. Ik wist ze allemaal en ze waren redelijk onder de indruk, hoewel het hen onbekend was dat ze zojuist 95% van mijn vocabulair hadden ervaren.

Toen ze tevreden waren begon de bureaucratische hel van het tijdelijk importeren van een Europees voertuig. Dat omvat het invullen van drie verschillende ingewikkelde en totaal niet-intuïtieve formulieren. Als je ook maar één foutje zou maken mocht je weer helemaal opnieuw beginnen. Gelukkig was ik ook hier op voorbereid en had ik de formulieren snel doorgewerkt, maar ondertussen was het 8u ’s ochtends en om 9u zou de nieuwe dienst beginnen. Helaas, om 9.30u mag je weer opnieuw beginnen bij de volgende ploeg.

Het is niet alleen een kwestie van de formulieren invullen, maar betreft een stapsgewijs proces van het ene formulier gevolgd op het andere en iedere keer is het zaak dat je zelf een douanebeambte weet te strikken om je naar de volgende fase te stempelen. Ondertussen was er nog een heel legertje andere bestuurders die hetzelfde proberen en ik kan je vertellen: de Russen zijn niet zo van het afwachten op hun beurt. Het was totale chaos en voelde een beetje als de Julia’s op het station waar je vroeger ook moest vechten voor de aandacht van één van de koks om daar je briefje aan te overhandigen. Maar dan nu met allemaal gewapende gasten en een taal die je niet begrijpt.

Toevallig zat er ook een Russische jongen tussen die mij wel wilde helpen. Hij kon wat Engels en vertaalde de extra vragen die ik kreeg en kon me een beetje begeleiden in het proces. Uiteindelijk heeft de hele exercitie zo’n 6 uur geduurd, maar mede dankzij zijn hulp is het gelukt. Die behulpzaamheid kon ik meteen doorgeven; precies toen ik klaar was arriveerde namelijk een Italiaans stel op de motor die ook direct verloren raakten in de procedures. Met mijn inmiddels opgedane ervaring kon ik ze de goede kant op helpen.

Maar dan moet je eerste dag door Rusland nog beginnen. Ik was gewaarschuwd dat de corrupte politie in deze regio het ergst is rond Vladikavkaz, de eerste stad die je tegenkomt, waar ze buitenlanders soms keihard te pakken nemen. Op basis van recente informatie had ik een route uitgestippeld die de meeste checkpoints zou moeten vermijden. Die route volgen is echter makkelijker gezegd dan gedaan: zoals rond alle steden in dit gebied is het gps-signaal volledig geblokkeerd tegen droneaanvallen. Je hebt dus geen idee waar je bent. Ik had de route wel uit m’n hoofd geleerd, maar naar een kaart kijken is wat anders dan daar rondrijden en ik ben zeker drie keer verdwaald. Gewapend met een papieren kaart en de stand van de zon is het echter gelukt om de stad voorbij te komen zonder checkpoints.

Ik besloot dat het tijd was voor pauze en stond langs de kant van de weg op ’s werelds meest troosteloze plek. In de verte zag ik wat mensen in de bosjes zitten en op een gegeven moment kwam één van hen, een kerel, naar me toe lopen. Hij had een soort vuilniszak bij zich en ik beschouwde het eerlijk gezegd als een rare situatie, maar ik vond het tegelijkertijd ook te vroeg om conclusies te trekken en liet het maar gebeuren. Toen ie dichterbij kwam bleek de vuilniszak eigenlijk een leren biker hesje te zijn. Die had hij vast om te laten zien dat hij ook motorrijder was en hij kwam vragen of ik met zijn gezin wilde komen lunchen. Waarom ze in hemelsnaam op zo’n grafplek in de brandende zon tussen het afval en naast de snelweg zaten begreep ik niks van, maar dat aanbod sloeg ik natuurlijk niet af. Zonder Engels, maar met mijn drie woorden Russisch en wat gebaren bleek dat zij uit Siberië hierheen waren gereden om vakantie te vieren aan de kust. Ze deelden hun zelfgemaakte maaltje met mij en wensten me veel plezier in Rusland de komende week.

Onderweg naar Grozny, de hoofdstad van Tsjetsjenië, passeerde ik een stuk of vier checkpoints, maar bij allemaal werd ik doorgewuifd. Gegeven de beladen geschiedenis van Tsjetsjenië was ik benieuwd naar wat ik zou aantreffen, maar ik was eigenlijk direct al gefascineerd. Als Islamitische autonome republiek binnen Rusland was het écht met niks anders te vergelijken waar ik ooit ben geweest. De gebouwen zijn splinternieuw en groots, de cultuur is Islamitisch maar de taal is Russisch. Een hele bijzondere mix.

De mensen die ik bij de pauzes sprak waren ontzettend vriendelijk en d’r werd een hoop gezwaaid onderweg naar Grozny. Wel is het belangrijk je aan te passen, met een korte broek de straat op gaan kan je bijvoorbeeld serieuze problemen mee krijgen. Ik schat dat 95% van de mannen zich ook aan de baard-dresscode houdt, waarbij een baard zonder snor de standaard is. Het geeft het geheel een lichtelijk Kabouter Plop gehalte, maar tegelijkertijd moet je niet met ze fokken want nergens is de militaire opkomst zo hoog als hier onder leiding van de lokale dictator.

Maar toch, ik liep ’s avonds door Grozny en keek mijn ogen uit. Het was een vrijdagavond en kennelijk is dat flaneeravond in de stad, want de boulevard was gevuld met de meest prachtig uitgedoste mensen. Met name de vrouwen liepen er spectaculair bij, met schitterende kleurrijke gewaden. Voor zover ik heb kunnen spotten was ik de enige Europeaan in de hele stad en het voelde alsof ik écht een blik kreeg op een andere plek zonder dat die zich, zoals onvermijdelijk bij toeristische plaatsen, naar jou heeft aangepast. Ik vond het geweldig en had op dat moment nergens anders willen zijn.

Sowieso overkwam me een bijzonder gevoel toen ik Rusland inreed. Ik had ergens gedacht misschien wel een beetje bang te zijn, maar dat was eigenlijk helemaal niet het geval. Natuurlijk vond ik het wel spannend, zeker omdat ik de komende tijd geen bereik zou hebben (je kunt als buitenlander geen simkaart kopen in Rusland) en volledig afhankelijk was van wat ik op zak had (je kunt je bankkaart niet gebruiken in Rusland). Ik was dus helemaal op mezelf aangewezen, maar dat gaf me juist wel een gevoel van opwekking. Eerlijk gezegd vond ik het fantastisch dat ik nu, mogelijk voor het eerst in mijn leven, echt ergens was dat niet al voor me is voorgekauwd. Ik voelde me misschien wel het meest zelfverzekerd van de hele reis.